CULTURELE VERSCHILLEN IN HET BEDRIJFSLEVEN TUSSEN DE BENELUX EN DUITSLAND
OPEN MINDED
Cultuurverschillen in het bedrijfsleven tussen BeNeLux en Duitsland - de deur naar goed zaken doen?!
De BeNeLux (België, Nederland en Luxemburg) lijkt zo veel op Duitsland dat veel mensen ervan uitgaan dat er geen culturele verschillen zijn. Wij adviseren bedrijven en particulieren uit de BeNeLux en Duitsland bij hun bedrijfsuitoefening in het buitenland en hebben ons gerealiseerd dat de cultuurverschillen groter zijn dan ooit gedacht. Deze verschillen kunnen tot een heleboel problemen leiden. Zodra je weet wat ze zijn, kun je meestal alle problemen oplossen, of zoals een klant van ons zei, het perfecte bedrijf is een mix tussen het pragmatisme en het out-of-a-box denken van de BeNeLux en de hardwerkende en gestructureerde aanpak.
1. het marktpotentieel
In de afgelopen decennia hebben Noordrijn-Westfalen en de BeNeLux-landen, met een gezamenlijke bevolking van meer dan 45 miljoen inwoners, zich ontwikkeld tot een grote grensoverschrijdende regio van Europese omvang. Noordrijn-Westfalen, de grootste deelstaat van Duitsland, heeft nauwe culturele, economische, sociale en maatschappelijke banden met België en Nederland, alsook met zijn indirecte buurland Luxemburg.
Nederland is al jaren verreweg de belangrijkste handelspartner van Noordrijn-Westfalen. In de statistieken over de buitenlandse handel van Noordrijn-Westfalen (na China en vóór de VS) staat België op de 4e plaats wat de uitvoer betreft en op de 3e plaats wat de invoer betreft - ver vóór veel grotere staten als de VS en Rusland. Het handelsvolume tussen Duitsland en Nederland bedroeg in 2017 in totaal 177,3 miljard euro. De Benelux-staten zijn voor Noordrijn-Westfalen ook van belang voor het vervoersbeleid: van oudsher zijn de Rijnmondhavens (Rotterdam en Antwerpen) de belangrijkste partners voor de wereldwijde buitenlandse handel van Noordrijn-Westfaalse industriële bedrijven.
Noordrijn-Westfalen onderhoudt zeer intensieve bilaterale betrekkingen met België, Luxemburg en Nederland. Grensoverschrijdende samenwerking met België en Nederland is in de loop van enkele decennia uitgegroeid tot een solide pijler van de betrekkingen tussen Noordrijn-Westfalen en zijn buurlanden. Om de reeds zeer nauwe banden kwalitatief uit te bouwen tot een dieper partnerschap, breidt de deelstaatregering de regionale samenwerking uit door steeds nauwer samen te werken in het kader van de Benelux-Unie.
Niettemin blijkt uit studies herhaaldelijk dat het potentieel voor in- en uitvoer tussen de BeNeLux en Duitsland nog niet ten volle is benut.
2 Zaken doen en culturele verschillen
Om deze zakelijke kansen in de BeNeLux en Duitsland te kunnen benutten, is het ook belangrijk de verschillen tussen de mentaliteiten te begrijpen. Onze ervaring is dat deze culturele verschillen meestal worden veronachtzaamd, met enorme gevolgen voor de overeenkomst - die niet nodig en vermijdbaar zijn. Vooral bij jongere mensen, met een meer internationale achtergrond, worden deze verschillen echter kleiner. Hier zien we de volgende gebieden:
a) Strikte en vlakke hiërarchieën
In Duitsland geldt een strikte hiërarchie. Dit komt uit een patriarchale samenleving. De BeNeLux daarentegen is gebaseerd op een matriarchale samenleving. Dit heeft directe gevolgen voor zakelijke transacties. Er is een formele manier van handelen en titels zijn belangrijk. In het besluitvormingsproces neemt de directeur/raad van bestuur de beslissing alleen. In de BeNeLux daarentegen is er een informele aanpak. De mensen zijn teamgericht en nemen samen beslissingen rond de tafel.
b) Besluitvormingsprocessen
In het besluitvormingsproces zijn de BeNeLux op consensus gericht, terwijl in Duitsland de richtsnoeren over het algemeen van bovenaf komen.
c) Onderhandeling
Er zijn ook grote verschillen in onderhandelingsstijlen. In de BeNeLux heerst een consensuscultuur, terwijl in Duitsland meer wordt gestreefd naar het doordrukken van de eigen doelstellingen. Anderzijds betekent dit niet dat zakenlieden in de BeNeLux niet even overtuigend zijn, om het zacht uit te drukken.
d) Jij (Du/Je)
In Duitsland is het gebruik van het bekende "U" zeer persoonlijk. Daarom duurt het meestal lang voordat je de "Du" aangeboden krijgt, maar dan betekent het ook vriendschap. Vertrouwdheid en vertrouwen. "Je" in de BeNeLux lijkt meer op het Engelse "you", maar heeft niets te maken met vriendschap en vertrouwen. Het is echter, althans in Nederland, gebruikelijk om "u" niet voor je vader te gebruiken. En het is gebruikelijk om "u" niet te gebruiken voor oudere mensen.
e) koetjes en kalfjes
De typische Duitse wens in een zakelijke bijeenkomst is om snel tot een concreet resultaat te komen, dus de Duitser wordt vaak gezien als serieus, direct, formeel en vastberaden. In de BeNeLux daarentegen wordt veel nadruk gelegd op het eerst leren kennen van de zakenpartner, zodat zakenmensen uit de BeNeLux over het algemeen als persoonlijker en humoristischer worden ervaren.
f) Reactietijd
In de BeNeLux is men gewend snel te reageren. Het is niet voor niets dat ze zeggen "klein land, korte afstanden". Dit blijkt uit het feit dat in kort geding een beslag in Nederland en België gebruikelijk is (deels zonder executoriale titel) en in Duitsland bijna onmogelijk. Strikte hiërarchieën en formalisme leiden in Duitsland tot "langere" reactietijden - "grondigheid gaat boven snelheid". Procedures duren meestal langer.
g) Grote buur met een verleden
Er moet altijd rekening mee worden gehouden dat Duitsland veel groter is dan de BeNeLux samen en dat Duitsland de BeNeLux bezette. Ook al is dit lang geleden en zijn de betrekkingen tussen de BeNeLux en Duitsland zeer goed, toch moet men voorzichtig zijn met zijn gedrag. Het kan deuren openen als een Duitser Nederlands/Vlaams/Luxemburgs spreekt en niet verwacht dat de Belgen, Luxemburgers en Nederlanders Duits spreken. Het toont respect, dat terugbetaald zal worden.
Rekening houden met deze verschillen en dat aanvaarden maakt zaken doen gemakkelijker en voorkomt misverstanden